“Veel dingen worden symbolisch benadrukt, maar omdat we de betekenis niet kennen, worden ze vaak als ‘afgodisch’ bestempeld”, stelt Sunil Puljhun. “Maar dat is het niet. Als ik de tabla niet begrijp, hoe ga ik die apinti begrijpen. Als ik de bharat nathyam niet waardeer en respecteer, hoe zal ik naar de awasa kijken?” Momenteel loopt in Readytex Art Gallery zijn tweede solo-expositie ‘Sanskrti ka Sanrakshan’ ofwel ‘Behoud van cultuur’.
Tekst en beeld Tascha Aveloo
De kunstenaar noemt het belangrijk dat we als multi-etnische samenleving elkaar en elkaars cultuur leren kennen omdat alleen op die manier we elkaar meer leren waarderen en respecteren. “In mijn ogen ontstaat daardoor ook veel minder raciale en religieuze negativiteit in de samenleving.”
Hij verwijst naar raciale uitingen op social media, maar ook naar de oorlog tussen Palestina en Israël. “Zelfs binnen het hindoe-, moslim- of christelijk geloof kent men verschillen en daarom heb je uiteenlopende stromingen. Waarom kijken we zoveel naar verschillen in plaats van naar wat ons verbindt?”
Symboliek en kleurgebruik
Puljhun studeerde in 1999 af van de Nola Hatterman Academy, waar hij nu docent en co?ördinator is. Hij vertelt nooit gedacht te hebben dat hij kunstenaar zou worden. Zijn grote passie als kind was het ontwerpen van nieuwe automodellen. Echter, daarvoor zijn er geen studiemogelijkheden daarvoor in Suriname. “Maar bij ontwerpen komt tekenen bijkijken. Op de mulo motiveerde een docent mij om mijn talent verder te ontwikkelen.”
Zijn eerste solo-expo was ruim twaalf jaar geleden onder het thema ‘The Weight of Darkness’. Zaterdag gaf hij een rondleiding aan studenten van de academie en muloscholieren en vertelde over de symboliek van kleurgebruik en thema’s van zijn werken, terwijl er op de achtergrond Indiase muziek klonk.
Ritmisch bewegen
Bij de ingang was er een serie van werken gemaakt van zand dat hij heeft gemixt met houtlijm. “Ik heb scherpzand eerst gezeefd zodat ik alleen fijn zand overhad. Deze werken heb ik eerst platliggend gemaakt zodat ze in de juiste vorm drogen.”
Het is een serie van dansende figuren, geaccentueerd met heel fijne potloodlijnen en heet ‘Dance of Mother Earth’. “Dat zijn de energie vibraties die zo een danser uitzendt.” Met het gebruik van zand verwijst hij symbolisch naar ‘Moeder Aarde’. ‘Moeder’ staat voor ‘zorg, ontferming en liefde’.
Puljhun legt uit dat de verspreiding van het zand op het canvas ook een diepere betekenis heeft. Hij stelt dat het universum, de kosmos, ritmisch beweegt. “En dat ritme associeer ik met dansbewegingen, niet specifiek een bharat nathyam dans, maar ook een inheemse of Javaanse.”
In de vedische leer wordt de kosmos gezien als een geheel dat constant vibreert en groeit. “Maar er zal ooit ook een punt komen waarbij die kosmos weer samengetrokken wordt naar de oerkracht om weer die cyclus te doorstaan.” In alle kunststukken komen letters uit het Indiase ‘Dew Nagri’-handschrift voor. Puljhun vertelt dat hij veel van zijn inspiratie heeft gehaald van het internet, maar dat het voor een kunstenaar idealer is om zelf zijn beeldmateriaal te fotograferen.
Danspositie
In een ander blok heeft hij een serie genaamd ‘Kathak’ als één van de meest bekende klassieke Indiase dansstijlen. Op elk van de panelen staat een vrouwelijke figuur in een typische danspositie. Opmerkelijk is dat de in werkelijkheid zeer kleurrijke kostuums door de kunstenaar juist in somber zwart, wit-grijstinten zijn geschilderd. Elke dansende figuur is geaccentueerd door een rechthoek die erachter is geschilderd. Ook deze ‘simpele’ rechthoek heeft een diepe symbolische betekenis.
Puljhun: “Voordat de pandit een religieuze dienst doet, maakt hij op de plek waar hij zal zitten en bidden een rechthoek met blom of haldi (kunier) onder het reciteren van mantra’s. De plek wordt op die manier gevrijwaard van negatieve energie en is op dat moment een heilige plek waar er geen negatieve krachten kunnen binnentreden.”
Culturele zuiverheid
Puljhun zegt dat hij bewust heeft gekozen voor de sombere kleuren als uiting van zijn bezorgdheid over het behoud van culturele zuiverheid. “Ik wil aangeven hoe fragiel cultuur en de enorme beïnvloeding van het westen kunnen zijn op alles wat we doen: van kleding tot wat we eten. Vandaar dat ik wil benadrukken dat cultuur rijk is, er kracht in schuilt en dat ze zal blijven voortleven.” Er zijn er ook kleurrijke schilderijen te zien van bekende kathak dansposities, geaccentueerd met hennapatronen en Indiase muziekinstrumenten.
Een ander schilderij ook in zwart en wit-grijspatronen, staat apart. Het is van de bekende bharat natyam-danseres en -docent Namita Ajodhia. “Dit schilderij was heel verassend voor mij. Ik heb deze beeltenis van het internet genomen. Op de dag van de opening van de expositie heb ik Namita voor het eerst ontmoet en ik wist niet dat ik een schilderij had gemaakt van een Surinaamse danseres. Het was een mooie verrassing voor ons beiden”, lacht Puljhun. De expo duurt tot n met 2 december.