Mentale gezondheidszorg

HET AANTAL GEVALLEN van suïcide in Suriname is schrikbarend veel. Nieuws is dat niet. Organisaties als de Unie van Surinaamse Vrouwen luiden al heel lang keihard de alarmbellen omdat het echt niet goed gaat met het mentale welzijn. En wat zeer verontrustend is, is het aantal jongeren dat te maken heeft met suïcidale gedachten en wel eens een plan heeft gemaakt om deze gedachten tot uitvoering te brengen.

Ook tijdens de Mental Heath Matters-conferentie vorige week werd weer eens duidelijk dat de tijd van praten voorbij is en dat daden niet meer kunnen worden uitgesteld. De ministers van Volksgezondheid (Amar Ramadhin) en Arbeid, Werkgelegenheid en Jeugdzaken (Steven Mac Andrew) hebben weer beloofd dat er haast gaat worden gemaakt om oplossingen te formuleren.

‘Weer’ omdat Mac Andrew in 2022 met zijn ministerie al resultaten had gepresenteerd over een onderzoek naar de mentale gezondheid van jongeren tussen zestien en 25 jaar. Toen al was hij zeer bezorgd en kondigde aan dat er maatregelen zouden komen voor deze doelgroep. Echter, die maatregelen kwamen niet. De grote vraag is of ze nu wel komen, nu het een jongere groep betreft, namelijk Surinamers tussen tien en negentien jaar.

Mentale gezondheidszorg is aan de andere kant een onderwerp dat ook bij veel mensen weinig aandacht krijgt. Dat komt omdat er jarenlang een stigma heerst op deze vorm van gezondheid. Vreemd is het dus niet dat tijdens het onderzoek de vaak gebezigde term ‘lawman datra’ viel.

Wie een geestelijke kwaal had, werd eigenlijk gewoon weggekeken. De familie zorgde ervoor dat die persoon niet in het openbaar kwam. En als die al naar de psycholoog of de psychiater ging dan wel werden opgenomen in het Psychiatrisch Centrum Suriname (PCS), was die persoon ‘gek’ en eigenlijk niet te redden.

Tot de dag van vandaag zullen mensen niet snel toegeven dat ze naar PCS gaan of naar een psycholoog voor hulp. Daar moet samen met de huisartsen veel aan worden gewerkt, want als iemand bij zichzelf bepaalde aandoeningen merkt kan die zelf hulp zoeken. En als die de stap zet naar de arts is de helft van het werk gedaan.

Maar de andere helft is even belangrijk. De toegang tot de mentale zorg moet makkelijker. Het opnemen van de psycholoog in de verschillende verzekeringspakketten schijnt een probleem te zijn. Burgers moeten, ondanks dat ze zijn verzekerd, toch keihard betalen voor die zorg. Voor een deel wordt dat gerestitueerd, maar eerst moet het geld er zijn.

Het blijkt dus dat de mentale gezondheidszorg enorm veel aandacht behoeft. Zowel de toegang tot de zorg als de bewustwording onder patiënten moet drastisch worden aangepakt. De analyse van wat precies moet worden gedaan duurt al veel te lang en het is werkelijk jammer dat terwijl er wordt gesproken er slachtoffers vallen. Het moet beter en anders.