‘Veiligheid is een gedeelde verantwoordelijkheid’

“Als de wet Bijzondere opsporingsbevoegdheden er komt, zou dit het KPS meer tools en meer slagkracht geven om bijvoorbeeld georganiseerde criminaliteit effectiever aan te kunnen pakken.” Die overtuiging leeft bij korpschef Bryan Isaacs van het Korps Politie Suriname (KPS). Hij was dinsdagavond de inleider van de lezing ‘Criminaliteit en ons veiligheidsgevoel’ van Kenniskring.

Tekst en beeld Edwien Bodjie

De discussieavond wierp een helder licht op de complexe kwestie van veiligheid in het land. Isaacs, maar ook legerbevelhebber Werner Kioe A Sen, Gilbert van Dijk van het Suriname Business Forum en ex-korpschef Humphrey Tjin Liep Shie, die de panelleden waren, deelden de overtuiging dat veiligheid een gedeelde verantwoordelijkheid is en samenwerking van de gehele samenleving vereist.

De politiebaas maakte een grondige analyse van de huidige staat van het KPS en benadrukte de noodzaak van wetgeving om verschillende vormen van criminaliteit effectief aan te pakken. “We streven ernaar om landelijk een duurzame politiezorg te geven en om de rechtstaat te beschermen in al zijn facetten”, hield hij de aanwezigen voor.

Isaacs bleef ook stilstaan bij het tekort aan personeel en in het verlengde daarvan de kwetsbaarheid van de politieorganisatie. “Het KPS is kwetsbaar”, erkende hij. De organisatie telt ongeveer 2.600 manschappen, terwijl er volgens berekening 4.500 moeten zijn.

Toch durfde de hoofdcommissaris van politie te stellen dat het KPS het goed doet, hoewel hij toegaf dat er altijd ruimte is voor verbetering. “Ik wil Suriname niet vergelijken met andere landen, maar als we kijken naar de regio, met name Trinidad en Jamaica, dan zijn de criminaliteitscijfers in ons land bijna te verwaarlozen”, aldus de korpschef, die hierover bijval kreeg van Tjin Liep Shie.

Opstanden en rebellie

Legerbevelhebber Kioe A Sen probeerde een beeld te schetsen van de veiligheidssituatie in Suriname en wat daaraan ten grondslag ligt. Hij benadrukte de kracht van het Surinaamse volk en het belang van werkgelegenheid voor de jonge bevolking om stabiliteit te waarborgen. “We zijn een gezegend land, rijk aan landbouwgronden, vis, goud en bos, maar het belangrijkste gegeven dat we hebben van de Almachtige is de Surinamer zelf”, zei hij. “De Surinamer moet ervoor zorgen dat het land tot ontwikkeling komt, de Surinamer moet zorgen voor werkgelegenheid.”

Volgens de statistieken heeft het land een vrij jonge bevolking met 12,6 procent werkloosheid. “Als er geen werkgelegenheid is voor zo’n jonge bevolking, dan vraag je als land zelf om problemen”, onderstreepte de legerbaas. Hij haalde aan dat het ontberen van basale publieke goederen waar de overheid voor moet zorgen, zoals onderwijs en infrastructuur voor de gezondheidszorg problemen kunnen veroorzaken.

Kioe A Sen vergeleek daarbij de kustvlakte met het binnenland, waarbij de achtergestelde positie van de bewoners van het achterland duidelijk werd aangetoond wanneer het aankomt op deze publieke goederen. “Met als gevolg dat er vonken kunnen ontstaan vanuit die gebieden, zoals opstanden en rebellie. Wij als natie moeten ervoor zorgen dat de factoren die leiden tot spanningen uit de weg worden gehaald”, aldus Kioe A Sen. Zoals de andere sprekers benadrukte hij dat dit vooral kan worden bereikt door goed bestuur.

Opvoeding en resocialisatie

In het verlengde daarvan merkte Tjin Liep Shie op dat “veiligheid en onveiligheid niet uit het niets komen”. “Mensen worden gevormd door hun omgeving. Dus als een samenleving op een gegeven moment vervalt in een ernstige situatie van onveiligheid, is daar een lang traject aan voorafgegaan. Zonder dat we het ons bewust zijn, worden allerlei gedragspatronen en aannames in onze samenleving ingeprent die maken dat bepaalde groepen eerder vervallen in criminaliteit.”

Een belangrijk aandachtspunt voor Tjin Liep Shie is de opvoeding, maar ook de resocialisatie. Het komt te vaak voor dat veroordeelden na vrijlating weer het verkeerde pad opgaan. “Terwijl de gevangenis is bedoeld om mensen beter te maken en ze terug te laten keren naar de samenleving, is dat in de praktijk niet altijd het geval en dat is zeer betreurenswaardig”, zei de voormalige politietopman die nu veiligheidsadviseur is van de regering.

Hij riep de bevolking ook op om zelf hard te werken, te ondernemen en niet alleen op de overheid te wachten. “Mensen hebben de neiging om, zodra het misgaat, te zeggen dat de overheid de mogelijkheden niet heeft gecreëerd, geen onderwijs, geen scholen.” Deze groep denkt volgens hem alleen aan overheidsbanen in plaats van naar het bedrijfsleven te kijken voor oplossingen voor hun problemen.

Concrete maatregelen

Van Dijk noemde concrete maatregelen die kunnen worden genomen om de veiligheid te verbeteren. Hij beseft dat veiligheid veel geld en tijd kost. “Maar er zijn zaken die morgen al kunnen worden aangepakt, zoals auto’s met getinte ruiten. Waarom kan de politie dat niet gelijk aanpakken?” vroeg hij met gefronste wenkbrauwen kijkend naar de korpschef.

Van Dijk is voorstander van een soepeler proces voor ondernemers om wapens aan te vragen. “Ik wil geen Amerikaanse situatie creëren, maar we zien dat de rovers wapens hebben en de mensen die worden beroofd niet. Laten we daarnaar kijken”, zei de SBF-topman, die ooit in het leger heeft gediend.

Rumas

Het publiek, duidelijk geïnspireerd door de gepassioneerde betogen van de sprekers, deelde zijn bezorgdheid en stelde kritische vragen over het veiligheidsbeleid. De avond eindigde met een kritische vraag van Emmy Hart, directeur van stichting Rumas. “Hoe komt het dat een organisatie die al veertien jaar lang met criminelen werkt, goed werk doet maar geen uitnodiging krijgt van de overheid bij veiligheidsdebatten, terwijl we het veld heel goed kennen, misschien zelfs beter dan jullie?” zei ze verwijzend naar de sprekers.

Haar organisatie is de enige in Suriname die van de Verenigde Staten een onderscheiding heeft ontvangen voor diens grote bijdrage aan de resocialisatie. “Wij halen jongemannen uit de criminaliteit, geven ze een opleiding en helpen ze aan een baan. Dat doen we al jaren zonder er een koper cent voor te krijgen, dus waarom worden we niet uitgenodigd? Betrek religieuze en maatschappelijke groepen erbij, we hebben de tools, we hebben alles wat er nodig is”, pleitte Hart hartstochtelijk.