15 April 2022
22:51
Na de onafhankelijkheid in 1947 was India het pad opgegaan van een socialistische planeconomie. De eerste premier Jawaharlal Nehru en zijn opvolgers hebben jarenlang vastgehouden aan deze ontwikkelingsstrategie, maar in 1991 was de Indiase economie totaal vastgelopen. Het land stond aan de rand van een economische crisis, de betalingsbalans stond met 1.8 miljard euro negatief en er was een ernstig tekort aan buitenlandse deviezen. Met slechts 4.2 miljard euro was er net genoeg geld om voor drie weken importen te betalen.
In 2004 was de verkiezingsslogan van de BJP India Shining, maar niet heel India was aan het 'shinen'. Vooral op het platteland bleef de armoede schrijnend met veel zelfmoorden onder de boeren. De BJP verloor de verkiezingen, de Congrespartij onder leiding van Sonia Gandhi won en zij wees de voormalige minister van Financiën, Manmohan Singh, aan als de nieuwe premier.
Het keerpunt: 1991
Rao was een no-nonsense en zeer standvastige premier, die zich door niemand liet chanteren. Hij nam de leiding van de nationale regering over en herstelde het vertrouwen in de politiek; hij nam ook de leiding van de Congrespartij op zich en bewees dat er hoop was na de Nehru-Gandhi-dynastie; hij drukte belangrijke economische hervormingen door en stuurde India door de onbekende wateren van de wereld na de Koude Oorlog.
Rao zat een volledige termijn (1991-1996) uit, in tegenstelling tot de vele kortstondige premiers voor hem, te weten:
1. Gulzarilal Nanda, mei-juni 1964, 11-24 januari 1966
2. Morarji Desai, maart 1977-juli 1979
3. Charan Singh (juli 1979-januari 1980
4. Vishwanath Pratap Singh,december 1989-november 1990
Politieke impasse
De economische crisis van 1991 was ook een gevolg van slecht economisch management tijdens de ambtstermijnen van Rajiv Gandhi (1984-1989) en Vishwanath Pratap Singh alsmede van de politieke keuzes die zij maakten. Zij dragen de verantwoordelijkheid voor de gebeurtenissen die India naar de rand van het bankroet brachten.
Vertaling en bewerking
Rudie Alihusain
Bron: Sanjaya Baru: 1991, How P.V. Narasimha Rao made history, Aleph 2016
In 1991 trad de onbekende P.V.Narasimha Rao aan als de 9e premier van India. Hij begon onmiddellijk met de liberalisatie van de Indiase economie. Hij was de auteur van de meest radicale verschuiving in het economische beleid van India sinds Nehru’s beroemde Industrial Policy Resolution van 1956, waarin Nehru, had verklaard dat India zou streven naar een “socialistische patroon van de samenleving”.
Echter, Narasimha Rao stapte af van de Nehru doctrine en zo kregen particuliere ondernemingen de ruimte om zich te ontwikkelen. Rao speelde vanaf toen een centrale rol in het gestarte economische hervormingsproces. In dat zelfde jaar 1991 zag India ook nieuwe politieke leiders, die een andere economische en politieke koers uitzetten. Deze nieuwe leiders hebben de beleidswijzigingen van 1991 mogelijk gemaakt en een nieuwe weg ingeslagen.
Tot één van de nieuwe leiders behoorde Manmohan Singh die werd aangesteld als minister van Financiën. Een allereerste oplossing volgens Singh was de ontwikkeling van een markteconomie, privatisering en het openen van de markt voor buitenlandse bedrijven en investeringen. Onder leiding van premier Rao begon India aan een economische opgang, die in 1998 werd voortgezet door de nieuwe premier Atal Biharie Vajpayee van de Bharatiya Janata Party (BJP).
In de eerste decade van de 21e eeuw groeide het land uit tot de elfde economie ter wereld met de hoogste groeicijfers na de Volksrepubliek China. Het land zag de opkomst van een steeds groter en rijker wordende middenklasse met moderne winkelcentra, internationale restaurants, een paar honderd televisie kanalen en kregen vele huizen airconditioning, internet, mobiele en telefoonaansluitingen.
Het aantal Indiërs onder de armoedegrens daalde volgens consultancy bureau McKinsey van ruim 90 procent eind jaren tachtig naar 54 procent. McKinsey schat dat de rijke middenklasse tot 2025 zal uitgroeien van ongeveer 50 tot 583 miljoen mensen.
Het keerpunt: 1991
1991 luidde ongetwijfeld het keerpunt in van het economische en politieke beleid in India. Onbetwist is de centrale persoon in deze nieuwe ontwikkelingen de uit de zuidelijke deelstaat Telegana, afkomstige Narasimha Rao. Het jaar maakte hem. Hij maakte het jaar. Voor India was het een keerpunt.
Tegenwoordig is de algemene opvatting dat in 1991 de diepe economische crisis India dwong een nieuwe wending te nemen in zijn economisch beleid. Het was voor India en de wereld een veelbewogen jaar, het was het jaar waarin Rajiv Gandhi werd vermoord en de Sovjet-Unie implodeerde.
Rao zat een volledige termijn (1991-1996) uit, in tegenstelling tot de vele kortstondige premiers voor hem, te weten:
1. Gulzarilal Nanda, mei-juni 1964, 11-24 januari 1966
2. Morarji Desai, maart 1977-juli 1979
3. Charan Singh (juli 1979-januari 1980
4. Vishwanath Pratap Singh,december 1989-november 1990
5. Chandra Shekhar november 1990- juni 1991.
Politieke en economische gebeurtenissen van de jaren 1980 kwamen tot een hoogtepunt rond 1990-91. India stond op het punt om zijn externe betalingsverplichtingen niet na te komen, met deviezenreserves die snel afnamen naarmate de olieprijzen stegen, de export daalde en niet-ingezeten Indiërs hun deposito's op buitenlandse valutarekeningen in India begonnen op te nemen.
Het waren vervolgens Shekhar en Rao die het verdere verval stopten. De eer voor het oplossen van de diepe crisis moet gaan naar hoofdzakelijk deze twee leiders.
Rudie Alihusain
Bron: Sanjaya Baru: 1991, How P.V. Narasimha Rao made history, Aleph 2016