16 April 2022
14:00Lilian Ploumen, de partijleider van de Partij van de Arbeid (PvdA) in Nederland, is niet langer de partijleider. Ze is ook niet langer de fractievoorzitter van de PvdA-fractie in het Nederlandse parlement. En dat zonder dat ze dood is neergevallen.
Zonder dat ze ertoe werd gedwongen door de publieke opinie of door zwaarwichtige instanties, zonder moddergooien door partijleden die liever zelf op die stoelen wilden zitten (modder gooien in het openbaar, zeg ik erbij voor de zekerheid), zonder dat schandalen die in potten zaten te doven plots zijn geopenbaard en ook zonder eindeloos uitgestelde partijverkiezingen.
Lilian Ploumen deed iets ongehoord radicaals voor een politicus. Ze deed aan zelfreflectie. Ze bekeek haar eigen functioneren vanuit de door haar gestelde eisen aan haarzelf en zag: 'nee, ik faal op belangrijke punten. Ik ben niet tevreden over hoe ik mijn werk doe'. In plaats van die conclusie angstvallig voor zichzelf te houden, te doen alsof er niets aan de hand was en haar falen te overschreeuwen door opzichtig machogedrag tentoon te stellen, trad ze vrijwillig terug. "Ik heb me vergist", zei ze, "ik ben toch niet de juiste persoon".
Ik ga geen conclusies hier verkondigen over vrouwelijk en mannelijk leiderschap, omdat die dingen niet bestaan. Leiding geven doe je immers niet met je geslachtsorganen, om dat even netjes te zeggen. Zelfreflectie is niet een eigenschap voorbehouden aan vrouwen (want ook nu weer: je kijkt niet naar jezelf in of via je geslachtsorgaan, je bent geen acrobaat en je onderstel glanst niet zodanig).
Toegeven dat je iets niet kan of dat je een fout hebt gemaakt en dat jouw aanblijven de grotere zaak of partij of regering of land of bankinstelling schaadt, dat vergt moed. In de week dat Lilian Ploumen haar conclusies trok, zagen wij een Surinaamse vicepresident in zijn ondergoed op een bureaustoel zitten bekleed met een lap die op een Surinaamse vlag leek, in zijn rol van Robin Hood. Een huisvestingsprobleem van een gezin dat al twintig jaar duurt werd opgelost ja, dankzij de VP Robin Hood. De minister van Grond Verdelen (Grondbeleid en Bosbeheer doen er volstrekt niet toe) krijgt de opdracht om na te gaan of het zes maanden geleden aangevraagde stukje grond vrij is en de vlaggenzitter zal voor de materialen zorgen.
De kans is groot dat minister Achaibersing de rekening van de materialen onder zijn neus krijgt geduwd over enkele maanden en dan weer moet gaan puzzelen: is dit regeringsbeleid of partijpropaganda? Dat is regeren in Suriname. De ene partij heeft volstrekt geen oog voor of empathie met de noden op het microniveau, de andere partij is niet in staat verder te kijken dat het microniveau binnen een eigen microkosmos met haar eigen micro manager aan het hoofd.
In de week van Lilian Ploumen's aftreden heb ik heel vaak moeten uitleggen waarom de complottheorieën rond het seksueel molest-schandaal bij de Hakrinbank voor mij geen reden zijn om de beschuldigingen van molest bij het grof vuil te zetten. Dat er grensoverschrijdend gedrag heeft plaatsgevonden is immers zo goed als toegegeven.
Als je een leiding gevende positie hebt, waar dan ook, dan hoor je je handen en je ogen in bedwang te houden, je hoort ook geen seksueel getinte opmerkingen te maken via mail, brief, postduif, app, telefoon of in persoon, tegenover je collega's, zeker niet als je hun meerdere bent. Doe je dat toch, dan maak je jezelf chantabel. Doe je dat niet, dan hebben de mensen die jou of je instelling proberen pootje te lichten in elk geval niet dat wapen voorhanden. Het is daarom belangrijk die twee issues van elkaar te scheiden.
Ik wens de rvc en directie van de Hakrinbank de zelfreflectiespiegel en besluitvaardigheid toe van Lilian Ploumen.