BREAKING — Amnestiewet nietig verklaard door Constitutioneel Hof

door Ivan Cairo

PARAMARIBO — Het Constitutioneel Hof (CHof) heeft donderdag beslist dat de Amnestiewet 1989, die in 1992 is afgekondigd, in strijd is met de artikelen 8, 10, 14 131 lid 3 van de Surinaamse Grondwet. Voorts druist de amnestiewet ook in tegen de artikelen 1, 8, 25 van het Amerikaans Verdrag voor de Rechten van de Mens (AVRM) en de artikelen 2 en 14 van het Internationaal Verdrag inzake Burger en Politieke Rechten (IVBPR).

De amnestiewet stelde daders van mogelijke strafbare feiten tijdens de Binnenlandse Oorlog in de periode 1 januari 1985 tot 20 augustus 1992 straffeloos. De advocaat Shanti Sheombar legde de amnestiewet een jaar geleden voor toetsing voor aan het CHof. Direct na de uitspraak is zij niet meer geldig.

Voorzitter Gloria Stirling van het CHof voerde bij het bekendmaking van de beslissing aan dat de uitspraak niet is gekomen binnen de vastgestelde drie maand na ontvangst van het verzoekschrift, omdat het om een zeer complexe vraagstuk ging.

Gevoelens van het volk

In de overwegingen voerde de voorzitter aan dat vanwege de Amnestiewet degenen aan wie amnestie werd verleend, niet zijn uitgesloten van strafvervolging ten aanzien van misdrijven tegen de menselijkheid en oorlogsmisdrijven en genocide. Ook is aldus het Chof bij de wetsafkondiging geen rekening gehouden met de gevoelens van het volk en de inzichten van relevante organisaties over de gevolgen van de verleende amnestie.

De amnestiewet leidde, aldus het constitutioneel college, tot machteloosheid bij slachtoffers en bestendigt straffeloosheid. Verder vormde de wet een belemmering dan wel inmenging voor alle onderzoeken, vervolgingen en berechtingen van strafbare feiten die in de amnestiewet zijn genoemd.

De wet stelde daders van een aantal strafbare feiten straffeloos, waaronder mensenrechtenschendingen en genocide. De Staat Suriname is, aldus het CHof, gehouden tot waarborging en verzekering van mensenrechten zoals vastgelegd in de Grondwet en internationale mensenrechtenverdragen waarbij Suriname partij is waaronder het IVBPR en het AVRM.