Traditioneel gezag

TRADITIONEEL GEZAG IN Suriname is een instituut waar de overheid rekening mee houdt. Via een aantal geschreven en ongeschreven regels wordt bepaald hoe de relatie tussen de regering en het traditioneel gezag wordt ingevuld. De laatste tijd lijken er enkele ontwikkelingen plaats te vinden die aangeven dat de relatie overheid en traditioneel gezag aan het evolueren is.

Een hoogtepunt van die veranderingen werd bereikt toen zaterdag Frans Banai binnen het Saamakagebied werd aangewezen als ‘granman’. Dit terwijl Albert Aboikoni na een lang proces van halen en trekken in 2018 werd erkend en geïnstalleerd door de overheid als het nieuwe grootopperhoofd.

Volgens de aanhang van Banai zal de overheid hem waarschijnlijk niet erkennen als granman, maar dat zou slechts een administratieve procedure zijn. Toch is het de overheid die bij wet de gesprekspartner is van degene die de belangen van de Saamaka op het hoogste niveau behartigt.

Echter, in de afgelopen tijd heeft ook Aboikoni enkele handelingen gepleegd die aangeven dat de rol van de overheid binnen het traditioneel gezag aan het veranderen is. Zo richtte hij het Volkstribunaal Tribale volken Suriname op. Eén en ander naar analogie van het Saamaka-vonnis dat in 2007 tegen Suriname werd uitgesproken door het Inter-Amerikaans hof voor de mensenrechten.

Bij de instelling van het tribunaal werd teruggegrepen naar het traditionele rechtssysteem van de stam, dat door het hof ook werd genoemd. Zodoende werd ook de invloed van de overheid ingeperkt. Deze ontwikkelingen zouden op hun beloop kunnen worden gelaten om te zien wat de uitkomst zou zijn. Zullen de Saamaka beslissen dat ze twee granman hebben of niet?

Echter, er schijnt een politiek spelletje te worden gespeeld in deze. Immers, het is publieksgeheim dat vicepresident Ronnie Brunswijk niet door één deur kan met Aboikoni. Maar eigenlijk zijn de Saamaka ook niet echt gecharmeerd van Brunswijk vanwege oud zeer met betrekking tot Diana Pokie die uit haar ministersambt werd gezet door zijn partij, de Abop. Met het faciliteren en stimuleren van de benoeming van Banai zou Brunswijk proberen zijn invloed in het Saamakagebied toch te vergroten, zonder met Aboikoni te werken, wordt gezegd.

Opvallend is dat zowel Banai als zijn aanhang blijft zeggen dat een handreiking wordt gedaan naar de andere groepen, maar ze weten dondersgoed dat deze daad zeer veel verdeeldheid zal brengen. Een granman is namelijk benoemd voor het leven en nergens staat dat tussentijds een tweede granman kan worden benoemd. Deze handeling kan mogelijk het al tot het bod verdeelde marron volk, nog meer tot last zijn. Met als gevolg meer ellende en achteruitgang. En dit alles waarschijnlijk gevoed door marron politici met als enige motivatie: het eigen belang.