18 Oktober 2018
18:02PARAMARIBO - De Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (Vids) is ontstemd. Terwijl namelijk de deadline voor uitvoering van het Kaliña en Lokono-vonnis door de regering nadert (eind januari 2019), wordt de vereniging geconfronteerd met de uitgifte van grote lappen grond die onder inheems gebied vallen. De Vids bekruipt het gevoel dat er alles aan wordt gedaan om te pikken wat er nog te pikken valt, alvorens er wordt overgegaan tot uitvoering van het vonnis.
Dit gebeurt, terwijl de rechterlijke uitspraak verbiedt dat de Staat nog langer gronden en concessies in inheemse gebieden uitgeeft. Zo kwam woensdag naar voren op een persconferentie van de Vids. De vereniging is recentelijk met twee gevallen geconfronteerd. Eén daarvan betreft de uitgifte van een terrein van 203 hectare dat deel uitmaakt van het gemeenschapsbos in Matta.
De grond was eerst in handen van een politieke partij, maar belandde vorig jaar vanwege schulden op de veiling. Het terrein kwam daarop in handen van een stichting die het op haar beurt aan een Chinese ondernemer doorverkocht. Die wilde er een industriepark opzetten, maar het dorpsbestuur kreeg daar lucht van en stak er een stokje voor. Het gelukte het bestuur om via het commissariaat de ontbossingswerkzaamheden die toen al gaande waren, onmiddellijk te laten stopzetten.
Kapitein Michel Karwofodi van Matta zegt desgevraagd tegen de krant, dat het dorpsbestuur verder op onderzoek uitgaat om te weten hoe het zover heeft kunnen komen. Ook de ministeries van HI en T en RGB zijn benaderd. "We willen weten of er nog meer gaande is waar wij niet van afweten."
In het ander geval gaat het om de uitgifte van zeshonderd hectare aan grond in Cabendadorp. Kapitein Jeane Kabenda vertelt dat zij al geruime tijd houtwinningsactiviteiten waarnam in het dorp. Ze werd vorige week gebeld door grootondernemer Dilip Sardjoe met de mededeling dat de desbetreffende landing (waar houtblokken worden verzameld) aan hem toebehoort.
Ze toont onderliggende stukken die dit moeten staven. "Hij zegt dat hij het niet heeft gehad van de overheid maar heeft gekocht op de veiling." Kabenda kan zich niet indenken dat dit zonder medeweten van het dorpsbestuur is gebeurd. Ze heeft een advocaat in de arm genomen om dit met de ondersteuning van het Vids-bestuur aan te vechten.
Kapitein Lloyd Read van Pierre Kondre Kumbasi zei tijdens de persconferentie dat hij in Powakka de uitgave van 2.500 hectare in concessie nog net heeft kunnen voorkomen. "We zien bij Powakka een heleboel landingen en vragen ons af wie dit allemaal heeft uitgegeven." Tijdens de persontmoeting zijn er meerdere dorpen genoemd waar er grondtitels worden uitgegeven. De vereniging heeft duidelijk gemaakt dat zij er niet voor terug zal deinzen om zich hiertegen te verzetten.
Vids-voorzitter Theo Jubitana maakt duidelijk dat grond niet als kapitaal of rijkdom wordt gezien door inheemsen. "Het is voor ons een stukje bestaanszekerheid. Wij wonen van oudsher collectief." Hij rekent ook af met de misvatting die er is als zou de juridische erkenning van inheemse grondgebieden ertoe leiden dat er een Staat in een Staat zal ontstaan. Hij liet een waarschuwend geluid uitgaan naar inheemsen die zich laten misbruiken en zich ervoor lenen uit hun woongebieden verdreven te worden of eraan werken dat er titels in die gebieden worden uitgegeven.